روش های درمان سرطان پستان با گذشت زمان ، بهبود یافته است ؛ در نتیجه امروزه مردم گزینه های بیشتری را نسبت به همیشه برای درمان این بیماری در اختیار دارند. قاعدتا با بودن گزینه های متعدد درمانی ، آشنایی با آن ها جهت کمک به انتخاب بهترین روش درمان سرطان پستان ، ایده خوبی به نظر می رسد.
به طور کلی همه متدهایی که در راستای درمان سرطان پستان مورد استفاده قرار می گیرند ؛ دو هدف اصلی ذیل را دنبال می کنند :
- نجات دادن بدن ، از بخش عمده ای از سرطان
- جلوگیری از بازگشت مجدد بیماری
کدام درمان سرطان پستان را انتخاب کنم ؟
توجه داشته باشید که پزشک قبل از توصیه درمان برای شما ، موارد زیر را مد نظر قرار می دهد :
- نوع سرطان سینه ای که به آن مبتلا هستید.
- اندازه تومور و میزان گسترش آن در بدن که تحت عنوان مرحله بیماری نامیده می شود.
- این که آیا تومور شما مؤلفه هایی به نام گیرنده ها برای پروتئین HER2 ، استروژن و پروژسترون یا دیگر ویژگی های خاص را دارد یا خیر ؟
ضمنا باید خاطر نشان شد که سن ، یائسگی و دیگر وضعیت های سلامت و ترجیحات شخصی شما نیز در فرآیند تصمیم گیری برای انتخاب مناسب ترین روش درمان سرطان پستان ، ایفای نقش می نمایند.
انواع درمان های سرطان پستان
برخی درمان ها ، بیماری را در سینه و بافت های اطراف مثل گره های لنفاوی تخریب می کنند. این درمان ها شامل موارد زیر می باشند :
جراحی سرطان پستان
برای بیشتر افراد ؛ اولین قدم جهت درمان سرطان پستان ، بیرون آوردن تومور با انجام جراحی است. دو روش جراحی برای برداشت تومور وجود دارد که عبارتند از :
- جراحی لامپکتومی
- جراحی ماستکتومی
طی عمل جراحی لامپکتومی ، تنها بخشی از سینه شما که به سرطان مبتلا شده است ، برداشته می شود. از این جراحی ، تحت عنوان جراحی برداشت تومور با حفظ بافت پستان نیز یاد می شود. جراحی ماستکتومی نیز نوع دیگری از جراحی درمانی سرطان پستان می باشد که طی آن همراه با برداشت تومور ، کل بافت پستان بیمار برداشته می شود. لازم به ذکر است که به طور کلی انواع مختلفی از ماستکتومی و لامپکتومی وجود دارد.
پرتو درمانی
در این روش درمانی سرطان پستان ، از امواج پر انرژی برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می شود.
پرتو درمانی ؛ غالبا در زنان زیر 70 سال که عمل لامپکتومی انجام داده اند ، انجام می شود.
ناگفته نماند پزشکان در صورتی این روش را توصیه می کنند که بیماری ، گسترش یافته باشد.
پروتو درمانی ، به تخریب سلول های سرطانی که جراح قادر به برداشتن آن ها نیست کمک می کند.
شیمی درمانی
این روش درمانی ، از داروها برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می کند. شما دارو را به صورت قرص یا از طریق تزریق درون وریدی دریافت می کنید. بیشتر افراد ، این درمان را بعد از جراحی و برای کشتن سلول های سرطانی باقی مانده ، دریافت می کنند. همچنین در برخی موارد ؛ پزشکان آن را قبل از جراحی و برای کوچک تر کردن تومور ، تجویز می کنند. باید توجه داشت اگرچه شیمی درمانی در مبارزه با سرطان ، خوب عمل می کند ؛ اما می تواند به سلول های سالم نیز آسیب وارد نماید.
هورمون درمانی
در این درمان ، از داروهایی برای پیشگیری از تولید برخی هورمون ها ؛ بخصوص استروژن که به عنوان سوخت برای رشد سلول های سرطان سینه عمل می کند ، استفاده می شود.
این داروها ؛ شامل تاموکسیفن قبل و بعد از یائسگی و متوقف کننده آروماتاز ؛ از قبیل آناستروزول ، اگزمستان و لتروزول برای زنان بعد از یائسگی هستند و سلول های سرطانی سینه را که دارای سطح بالایی از پروتئینی موسوم به HER2 می باشند ، مورد هدف قرار می دهند.
ایمن درمانی
این روش ؛ از سیستم ایمنی خود شما برای مورد هدف قرار دادن سرطان ، استفاده می کند. همچنین از داروی اتزولیزوماب برای درمان سرطان سینه منفی سه گانه گسترش یافته نیز استفاده می نماید.
همراه با این روش درمانی ؛ شما می توانید از شیمی درمانی ، هورمون درمانی یا درمان هدف به همراه جراحی یا پرتوتراپی نیز استفاده کنید.
ایمن درمانی ؛ می تواند هرگونه سلول سرطانی را که پس از درمان های دیگر برجای مانده است ، را از بین ببرد.
عوارض جانبی درمان
بیشتر درمان های سرطان سینه ، دارای عوارض جانبی هستند. بسیاری از آن ها بعد از توقف درمان ، از بین می روند. برخی دیگر ، مجددا عود کرده و ظهور می کنند.
برخی عوارض جانبی رایج درمان های سرطان سینه ، عبارتند از :
- حالت تهوع
- افزایش یا کاهش وزن
- خستگی
- تورم بازو
- ریزش مو
- تغییراتی در پوست و ناخن ها
- علائمی از یائسگی ؛ مثل گر گرفتن
- اختلال در بارداری
- افسردگی
- اختلال در خوابیدن
- اختلال در فکر کردن
کنترل عوارض جانبی درمان چگونه است ؟
هرچند ممکن است با برخی عوارض جانبی درمان سرطان سینه مواجه شوید ، اما راه هایی وجود دارد که می توانید برای غلبه بر این عوارض از آن ها استفاده کنید.
- ترمیم سینه : چنانچه تحت جراحی ماستکتومی قرار گرفته و بافت پستان خود را از دست داده اید ، می توانید مبادرت به انجام جراحی پروتز سینه نموده و با استفاده از پروتز خارجی به بازسازی و ترمیم سینه از دست رفته خود بپردازید.
- کوتاه کردن مو : در صورتی که طی پروسه درمان با شیمی درمانی دچار ریزش مو شده اید ؛ توجه داشته باشید که بعد از درمان ، موهای شما مجددا شروع به رشد خواهند کرد ، اما معمولا نازک تر بوده و از نظر بافت و رنگ متفاوت می باشند.
شما می توانید برای کنترل و مدیریت این عارضه جانبی ، موهای تان را کوتاه کنید و بدین ترتیب مانع از دست رفتن بخش عمده ای از موهای تان شوید.
- استفاده از کرم های مرطوب کننده و ضد آفتاب : پس از درمان های سرطان پستان ؛ عمدتا تغییراتی در پوست شما اتفاق خواهد افتاد. در این صورت ، هرگز بدون مشورت پزشک خود اقدام به مصرف محصولات پوستی نکنید.
جهت بهبود تغییرات به وجود آمده در پوست ، توصیه می شود که پوست خود را تمیز و خشک نگه دارید و از مرطوب کننده و کرم های ضد آفتاب تجویز شده توسط پزشک معالج تان ، استفاده نمایید.
- مراقبت از ناخن ها : از دیگر تغییراتی که در پی درمان های سرطان سینه ممکن است بروز نماید ، ایجاد تغییراتی در ناخن ها می باشد ؛ در راستای کمک به کنترل این عارضه توصیه می شود که ناخن های تان را کوتاه کنید ، از گذاشتن ناخن مصنوعی خودداری کنید ، ناخن های تان را نجوید ، مدت زمان قرار گرفتن دست ها در آب را محدود کنید.
روش ها و ابزار تشخیص زودرس سرطان پستان
معاینه فیزیکی :
قبل از هرچیز برای اطمینان از سلامت پستان و تشخیص هرگونه توده لازم است معاینه فیزیکی انجام شود. برای معاینه فیزیکی ، هر دو پستان را به صورت جداگانه معاینه و بررسی می کنند ، سپس نواحی زیر بغل و استخوان ترقوه معاینه و بررسی می شود. همچنین در برخی موارد ظاهر سینه از نظر وجود هر نوع جوش و یا برآمدگی بررسی شده و با فشار نوک پستان ، از نظر خروج ترشح یا مایع غیر طبیعی وضعیت پستان ها مورد بررسی قرار می گیرد. در نهایت در صورت مشاهده هر گونه علائم مشکوک ، انجام آزمایش هایی برای بررسی بیشتر تجویز می شود.
خودآزمایی سینه ها در منزل :
از جمله روش های ابتدایی برای تشخیص سرطان پستان ، خودآزمایی پستان ها است. به کمک این روش در منزل می توانید وضعیت سینه های خود را از نظر مشکلات احتمالی و وجود توده در سینه بررسی کنید و در صورت وجود علائم مشکوک در زمان مناسب به پزشک متخصص مراجعه نمایید. در انجام خودآزمایی پستان ها می توانید برآمدگی یا سایر تغییرات بافت و پوست پستان ها را کشف کنید و همینطور وجود ترشح از نوک سینه ها را چک کنید. در صورتی که احساس وجود توده ای در سینه خود داشتید ، نترسید و برای معاینات بیشتر به پزشک مراجعه کنید ؛ زیرا وجود هر نوع توده در سینه به معنی وجود توده سرطانی نیست. در بسیاری از موارد ممکن است کیست و یا توده خوش خیم و بدون خطر باشد. همچنین به یاد داشته باشید که تشخیص زود هنگام توده های سرطانی و شروع درمان به موقع ، با وجود امکانات و روش های درمانی جدید ، موجب بهبودی کامل می شود.
غربالگری پستان ها :
از جمله مزیت های تصویربرداری به موقع از پستان ها می توان به کشف زود هنگام توده در سینه اشاره کرد. تشخیص زود هنگام ، به درمان موفقیت آمیز کمک زیادی می کند. زمانی که توده توسط خود شخص قابل لمس شدن باشد به معنی بزرگ شدن توده و احتمالا از دست رفتن زمان طلایی است. در حالی که امروزه با استفاده از روش های نوین غربالگری و تصویربرداری با کیفت از پستان می توان قبل از لمس شدن توده به وجود آن پی برد که در این صورت درمان اثر بخشی بیشتری دارد. در چنین شرایطی امکان حفظ پستان وجود دارد و روند بهبود به شکلی امیدوارانه پیش خواهد رفت.
