جراحی درمانی سرطان پستان

سرطان پستان ، از بیماری های رایج در بانوان می باشد ؛ جراحی درمانی سرطان پستان ، از مؤثرترین روش های درمان این سرطان است که به تخلیه توده سرطانی از طریق عمل جراحی می پردازد. جراحی سرطان پستان ، می تواند به تنهایی یا همراه با دیگر روش های درمانی ؛ نظیر هورمون درمانی ، پرتو درمانی و شیمی درمانی مورد استفاده قرار گیرد.

سرطان پستان چیست ؟

• سرطان پستان از سالیان پیش ، از متدوال ترین انواع سرطان در خانم ها بوده و از این رو به عنوان یکی از شناخته شده ترین سرطان ها از آن یاد می شود.
• سرطان پستان ، بیماری ای است که در آن رشد سلول ها در پستان ، خارج از کنترل می باشد.
• به طور کلی پستان از سه بخش اصلی لوبول ها ، مجاری شیری و بافت همبند تشکیل شده است.
• لوبول ها غددی هستند که تولید شیر می نمایند.
• مجاری شیری ، لوله هایی هستند که شیر را به نوک پستان حمل می کنند.
• بافت همبند ، که از فیبر و بافت چربی تشکیل شده است ؛ پستان را احاطه کرده و بخش های مختلف آن را در کنار هم نگه می دارد.
• سرطان پستان ، می تواند در بخش های مختلف پستان آغاز شود.
• بیشتر سرطان های پستان در مجاری و لوبول ها آغاز می شوند.

سرطان پستان ، می تواند از طریق رگ های خونی و عروق لنفاوی به خارج از پستان ها نیز گسترش پیدا کند. وقتی سرطان پستان به بخش های دیگر بدن گسترش پیدا کرد ، اصطلاحا به آن متاستاز اطلاق می شود. تاکنون تحقیقات بسیاری در خصوص این بیماری ، صورت پذیرفته ؛ لذا شاهد آن هستیم که درمان آن دستخوش تغییرات وسیعی واقع شده است ؛ تا جایی که محققین این حوزه علاوه بر درمان آن ، بر روی کاهش عوارض ناشی از درمان نیز توجه خود را متمرکز نموده اند. در گذشته تنها راهی که برای درمان این بیماری مورد استفاده قرار می گرفت ، جراحی درمانی سرطان پستان از طریق برداشت کامل پستان بود.

انواع سرطان پستان

انواع مختلفی از سرطان پستان وجود دارد. نوع سرطان پستان ، به این موضوع بستگی دارد که کدام سلول ها سرطانی شده اند. رایج ترین انواع سرطان پستان شامل موارد زیر می باشد :

1. کارسینوم داکتال تهاجمی : سلول های سرطانی به خارج از مجاری گسترش یافته و به بخش های دیگر بافت پستان نفوذ می کنند. سلول های سرطانی تهاجمی نیز می توانند به بخش های دیگر بدن گسترش یافته یا به عبارتی متاستاز کنند.
2. کارسینوم لوبولار تهاجمی : سرطان پستان از لوبول ها به بافت های دیگر نزدیک ، گسترش پیدا می کند. سلول های سرطانی تهاجمی ، می توانند به بخش های دیگر بدن نیز نفوذ کنند.

علائم سرطان پستان

آشنایی با شکل و احساس نرمال پستان ها بخش مهمی از سلامت این اندام محسوب می شود. اگرچه انجام تست های منظم غربالگری حائز اهمیت است ولی ماموگرام ها قادر به یافتن تمام انواع سرطان های پستان نمی باشند. این بدان معناست که آگاهی از تغییرات در پستان ها و آشنایی با علائم و نشانگان سرطان پستان حائز اهمیت است. رایج ترین علائم سرطان پستان ، ایجاد یک برآمدگی یا توده جدید در این اندام است. یک توده سفت دردناک با لبه های نامنظم ، احتمالا سرطان است ولی گاهی سرطان های پستان نرم و گرد نیز می باشند. به همین دلیل مراجعه به پزشک با تجربه برای چک آپ هر گونه توده ، برآمدگی یا تغییر در پستان ، باید مد نظر قرار داده شود.

برخی علائم دیگر سرطان پستان عبارتند از :

• تورم تمام بخش های پستان ( حتی در صورت عدم احساس برآمدگی)
• کشیده شدن پوست پستان به داخل ( شبیه پوست پرتقال )
• احساس درد در پستان یا نوک آن
• تو کشیده شدن نوک پستان
• قرمز ، خشک ، پوسته پوسته یا ضخیم شدن پوست پستان یا نوک آن
• تخلیه ترشحات از نوک پستان ( غیر از شیر )
• غدد لنفاوی متورم ( گاهی اوقات سرطان پستان می تواند به غدد لنفاوی زیر بغل گسترش یافته و باعث ایجاد برامدگی یا تورم در آن ناحیه حتی قبل از آن که تومور اصلی برای قابل احساس شدن به اندازه کافی بزرگ شده باشد ، شود. )

درمان سرطان پستان

اگر سرطان پستان ، در شما تشخیص داده شده است ؛ تیم مراقبت سرطان تان درباره گزینه های درمان با شما گفتگو خواهند کرد. فکر کردن دقیق درباره همه گزینه های پیشنهادی از اهمیت زیادی برخوردار است. مزایا ، خطرات احتمالی و عوارض جانبی هر یک از گزینه های درمان را با دقت بررسی کنید.

درمان های موضعی

• برخی درمان ها موضعی هستند ؛ به این معنی که تومور را بدون تحت تاثیر قرار دادن بقیه بدن ، درمان می کنند.
• بیشتر زنان مبتلا به سرطان پستان برای برداشتن تومور ، تحت نوعی جراحی قرار می گیرند.
• بر حسب نوع سرطان پستان و چگونگی پیشرفت آن، بیمار به درمان های دیگر قبل و بعد از جراحی نیاز پیدا خواهد کرد.
• گزینه های موجود برای درمان موضعی سرطان پستان شامل جراحی و پرتو درمانی می باشد.

درمان های سیستمیک

داروهای استفاده شده برای درمان سرطان پستان از آن جهت درمان های سیستمیک در نظر گرفته می شوند چون می توانند تقریبا در تمامی نواحی بدن به سلول های سرطانی دست پیدا کنند. برخی از آن ها خوراکی بوده و از راه دهان مورد استفاده قرار می گیرند. برخی دیگر نیز مستقیما وارد جریان خون می شوند. بر حسب نوع سرطان پستان ، انواع مختلف درمان های دارویی قابل استفاده می باشند که عبارتند از :

1. شیمی درمانی سرطان پستان
2. هورمون درمانی سرطان پستان
3. درمان دارویی هدف برای سرطان پستان

دستاورد های رایج درمان سرطان پستان

معمولا طرح های درمان بر پایه نوع سرطان پستان ، مرحله آن و برخی موقعیت های خاص دیگر استوار می باشد. طرح درمان شما به فاکتورهای دیگری از قبیل سلامت عمومی و ترجیحات فردی نیز وابسته است. گزینه های درمان در این شرایط عبارتند از :

• درمان سرطان پستان بر حسب مرحله پیشرفت بیماری
• درمان سرطان پستان منفی سه گانه
• درمان سرطان پستان التهابی
• درمان سرطان پستان در طول بارداری

آیا می توان سرطان پستان را بدون برداشت بافت پستان درمان نمود ؟

در این راستا در ابتدا اقداماتی به منظور حفظ نسج سینه در حین درمان سرطان پستان با تردیداتی انجام پذیرفت ، اما پس از انجام این روش بر روی تعدادی از مبتلایان به سرطان سینه و انجام تحقیقات بر روی آن ها ؛ مشخص گردید که این روش ، قابل اجرا بوده و می توان از آن به عنوان یک روش درمانی استاندارد جهت درمان سرطان پستان استفاده نمود. لذا امروزه چنانچه توده سرطانی در سینه منتشر نشده و گسترش نیافته باشد و همچنین سایز آن خیلی بزرگ نشده باشد ؛ می توان با جراحی درمانیسرطان و حفظ پستان ، تنها نسبت به برداشتن تومور سرطانی و بافت اطراف آن اقدام نموده و بقیه نسج سینه را باقی نگاه داشت. البته انتخاب این روش ، نیازمند شرایطی است که در ادامه به آن ها اشاره نموده ایم.

اشعه درمانی یا رادیوتراپی

جهت پیشگیری از عود تومور در سایر بخش های سینه باید اشعه درمانی انجام پذیرد و بدین ترتیب به کمک اشعه ایکس ، از احتمال سرطانی شدن بافت باقیمانده سینه جلوگیری نمود.

ارزیابی دقیق

افرادی که تحت جراحی حفظ بافت پستان ، قرار می گیرند باید توجه داشته باشند که تا 5 سال پس از این عمل جراحی باید در بازه های زمانی 3 یا 6 ماهه ( بسته به نظر پزشک معالج ) تحت پیگیری و ارزیابی قرار گیرند ؛ چرا که ممکن است مجدد سلولی از بافت های سینه در حال سرطانی شدن باشد ، در چنین مواردی با ارزیابی دقیق بیمار و شناسایی بهنگام می توان سریعا به درمان آن پرداخت.

نتیجه جراحي درماني سرطان پستان از لحاظ ظاهری ، بدین نحو است که در عمده موارد می توان با استفاده از انکوپلاستی یا در واقع همان تکنیک های جراحی پلاستیک همراه با جراحی حفظ پستان ، نتایج رضایت بخشی حاصل آورده و ظاهری خوبی به بیمار بخشید.

مراقبت های بعد از جراحی سرطان پستان

بسیاری از افراد ، بسته به نوع عمل ؛ همان روز عمل یا روز بعد از مرکز جراحی ترخیص می شوند ؛ البته اگر بازسازی پستان انجام شده باشد ؛ به احتمال زیاد فرد باید برای چند روز در بیمارستان بماند.

• پس از ترخیص ، ممکن است احساس خستگی کنید ؛ بنابراین استراحت کافی داشته باشید.
• بعد از جراحی سرطان پستان ، ضروری است یک برنامه غذایی سالم و متعادل داشته باشید. تغذیه مناسب و فعالیت منظم بدنی سیستم ایمنی بدن را قوی نگه می دارد. ( بر اساس مطالعات انجام شده ، سرطان در زنانی که وزن خوبی دارند کمتر عود می کند. )

لازم به ذکر است که غلات سبوس دار ، سبزیجات برگ دار تیره ، میوه ، لبنیات کم چرب ، گوشت های بدون چربی و چربی های سالم ؛ سیستم ایمنی بدن را تقویت و به جلوگیری از عود سرطان کمک می کنند.

• احساس درد و ناراحتی اطراف زخم جراحی ، طبیعی است. در صورت جراحی برداشتن غدد لنفاوی ، ممکن است در زیر بغل نیز درد داشته باشید. حتی برخی افراد ، علاوه بر درد ؛ احساس سوزن سوزن شدن یا گرفتگی در ناحیه زخم را نیز تجربه خواهند کرد.
• توصیه می شود داروهای تجویزی ، ویتامین ها ، گیاهان یا مکمل های غذایی را فقط طبق دستور پزشک استفاده کنید.

سایر مراقبت های مهم بعد از جراحی درمانی سرطان پستان

• آنتی بیوتیک برای مقابله یا جلوگیری از عفونت باکتریایی تجویز می شود. آنتی بیوتیک را دقیقا طبق دستور مصرف کنید.
• داروی مسکن برای از بین بردن یا کاهش درد برای تان تجویز می شود ؛ لذا تا قبل از تشدید درد ، آن را طبق دستور مصرف کنید. ( داروهای مسکن می توانند موجب خواب آلودگی یا احساس گیجی شوند. )
• تا زمانی که پزشک تان معین نموده ، اجسام سنگین را بلند یا حمل نکنید. به طور کلی کارهایی که مجاز به انجام آن هستید ، بسته به میزان جراحی درمانی سرطان پستان ، در هر فردی متفاوت خواهد بود.
• دستورالعمل های ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی اولیه خود را در مورد زمان استحمام دنبال کنید. ناحیه بخیه را به آرامی بشویید. روی بخیه ها را مالش ندهید تا پوست خشک شود. ( معمولا بیماران می توانند دو روز بعد از جراحی دوش بگیرند. )
• بعد از جراحی سرطان پستان ، ممکن است نیاز به پرتودرمانی داشته باشید که در این صورت ، معمولا باید 2 تا 4 هفته پس از جراحی انجام شود.

پرتودرمانی ، نوعی درمان با استفاده از اشعه ایکس یا اشعه گاما است. تابش اشعه ایکس ، ممکن است به از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده و جلوگیری از گسترش این سلول های سرطانی کمک کند.

• زخم ها اغلب با بخیه های قابل جذب بسته می شوند ، از این رو نیازی به برداشتن بخیه نیست. ( مراقبت از زخم ساده است و دستورالعمل های خاصی در مدیریت انواع مختلف پانسمان زخم به بیماران آموزش داده می شود. )

شیمی درمانی یا کموتراپی

شیمی درمانی گاهی قبل از جراحی درمانی سرطان پستان و گاه بعد از جراحی انجام می شود. از این روش برای از بین بردن سلول های سرطانی توسط داروها استفاده می شود. برای کوچک کردن سایز تومور نسبت حجم پستان به تومور در نظر گرفته می شود. در صورتی که این پروسه پیش از جراحی انجام شود به آن نئوادجوانت کموتراپی گفته می شود. این پروسه می تواند به صورت هفتگی ، روزانه و یا ماهانه به صورت قرص یا وریدی انجام شود. برنامه شیمی درمانی هر بیمار با توجه به شرایط او طراحی و برنامه ریزی می شود.

هورمون درمانی در سرطان پستان

هورمون های زنانه پروژسترون ، استروژن به رشد و گسترش سلول های سرطانی کمک می کنند به همین دلیل با هورمون درمانی می توان هورمون های مور نظر را حذف و یا اضافه نمود. در درمان سرطان پستان دو نوع هورمون درمانی وجود دارد :

• داروهایی که تولید هورمون های زنانه را متوقف می کند.
• داروهایی که با مسدود کردن هورمون های زنانه از رشد سلول های سرطانی پیشگیری می کنند.

لازم به ذکر است که این روش برای تمامی بیماران کاربرد ندارد و تنها در افرادی انجام می شود که گیرنده هورمون های پروژسترون و استروژن مثبت داشته باشند.

پرتو درمانی در درمان سرطان سینه

در این متد با استفاده از تابش پرتوهای قوی ، سلول های سرطانی را از بین می برند. پرتو درمانی از گسترش و رشد سلول های سرطانی و همچنین گسترش سلول های سرطانی به نواحی دیگر جلوگیری می کند. از طرفی از آنجایی که در این روش تنها سلول های سرطانی مورد هدف قرار می گیرد ، به سلول های سالم اطراف کمترین آسیب را وارد می کند. پرتو درمانی در موارد زیر کاربرد دارد :

• در شرایطی که اندازه تومور بزرگ باشد.
• در مواردی که غدد لنفاوی زیر بغل درگیر شده باشند.
• در شرایطی که بعد از جراحی و خارج کردن توده ، پستان بیمار حفظ شده باشد.

بازسازی سینه بعد از جراحی درمانی سرطان پستان

همانطور که از نام این جراحی مشخص است ، در بیمارانی که مجبور به برداشتن پستان درگیر سرطان می شوند ، کاربرد دارد. به عمل جایگزینی پستان ها به شکل طبیعی Breast Reconstruction یا بازسازی سینه گفته می شود.

جراحی سرطان با حفظ پستان

یکی از بهترین روش های جراحی درمانی سرطان پستان ، جراحی با حفظ پستان ها می باشد که در برخی موارد به صورت انکوپلاستی انجام می شود. در این روش همزمان با برداشتن توده ، جراحی زیبایی پستان که شامل لیفت ، کوچک کردن و یا بالا کشیدن سینه ها می شود ، نیز انجام می شود. این جراحی امروزه بسیار مرسوم می باشد.

سخن آخر

لازم به ذکر است که مراقبت از افراد مبتلا به سرطان پایان نمی یابد ؛ لذا پیگیری های منظم شامل معاینات فیزیکی و آزمایش های پزشکی برای اطمینان از عدم بازگشت سرطان و غربالگری انواع دیگر سرطان بسیار مهم است. در برخی افراد ، سرطان عود می کند ؛ چون ممکن است سلول های سرطانی که به درمان پاسخ نمی دهند در بدن شناسایی نشوند. با گذشت زمان ، تعداد سلول های سرطانی افزایش می­ یابند تا زمانی که در آزمایش ظاهر شوند یا علائم ایجاد کنند ؛ بنابراین بدین منظور ، انجام ماموگرافی سالانه توصیه می شود.