ژنیکوماستی ، افزایش مقدار بافت غده سینه در پسران و مردان می باشد که در اثر عدم توازن در هورمون های استروژن و تستوسترون به وجود می آید. ژنیکوماستی ، می تواند یک یا هر دو سینه را تحت تاثیر قرار دهد.
نوزادان تازه متولد شده ، پسران رسیده به سن بلوغ و مردان مسن تر ، ممکن است در اثر تغییرات نرمال در سطح هورمون ها ، مبتلا به ژنیکوماستی شوند ؛ هرچند عوامل دیگری نیز در بروز این مسئله ، دخیل می باشند.
به طور کلی ، ژنیکوماستی یک مشکل جدی نمی باشد ولی غلبه بر این شرایط ، گاهی دشوار است. مردان و پسران مبتلا به ژنیکوماستی ، گاهی اوقات در سینه های خود احساس درد کرده و از داشتن سینه های بزرگ احساس خجالت می کنند ؛ این دسته از افراد می توانند با انجام جراحی ژنیکوماستی ، از اختلال بزرگی بافت پستان رهایی یافته و اعتماد به نفس خود را بازیابند.
البته لازم به ذکر است که درمان بزرگی سینه در مردان ، در همه موارد نیازمند جراحی ژنیکوماستی نبوده و گاهی اوقات با دارودرمانی مرتفع می گردد. لذا باید اشاره داشت که تشخیص روش درمان ، بر عهده جراح سینه می باشد.
علائم ژنیکوماستی
همانطور که ذکر شد ژنیکوماستی ، در حالت کلی یک مشکل جدی نمی باشد ولی تحقیقات نشان می دهد که می تواند بر روی اعتماد به نفس اثر گذاشته و باعث خجالت در فرد شود.
این امر می تواند به یک کمبود قابل ملاحظه در سلامت عمومی ، عملکرد اجتماعی ، سلامت روحی ، اعتماد به نفس و نگرش هایی خاص در مقایسه با نمونه های کنترل شده منجر شود ؛ از این رو توصیه می شود در صورت ابتلا به آن مبادرت به مراجعه به متخصص جراحی های پستان نمایید تا در صورت نیاز ، تحت درمان های لازم قرار گیرید.
مشخصه های اصلی ژنیکوماستی عبارتند از :
- چربی متمرکز اضافی
- گاهی اوقات پوست اضافی در پستان
- رشد بیش از حد بافت غده ای پستان
- وجود ژنیکوماستی در یک ( یکطرفه ) یا هر دو پستان ( دو طرفه )
- تورم و حساسیت در بافت غده یک سینه یا هر دو سینه
- افزایش قطر هاله سینه و عدم تقارن در بافت قفسه سینه
در چنین مواردی می توان با روش جراحی ژنیکوماستی ، موقعیت هاله و اندازه سینه را بهبود بخشید.
توجه داشته باشید که چنانچه با علائمی از قبیل تورم ، حساس شدن ، درد یا ترشحات از نوک سینه یا ترکیبی از این علائم مواجه شدید ، حتما به پزشک مراجعه کنید.
علل زمینه ساز بروز ژنیکوماستی چیست ؟
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره داشتیم ، ژنیکوماستی با کاهش در مقدار هورمون تستوسترون در مقایسه با هورمون استروژن آغاز می شود.
حال آن که این کاهش می تواند به علت وجود شرایطی ایجاد شود که تاثیرات هورمون تستوسترون را مسدود کرده و ترشح هورمون تستوسترون را کاهش داده یا سطح هورمون استروژن را افزایش می دهد.
به طور کلی عوامل متعددی می تواند توازن هورمون ها را مختل نموده و سبب بروز ژنیکوماستی شوند ؛ این عوامل عبارتند از :
تغییرات هورمون طبیعی
هورمون های تستوسترون و استروژن ویژگی های جنسی را در مردان و زنان کنترل می نمایند. تستوسترون ویژگی های مردان از قبیل جرم ماهیچه و موی بدن را کنترل می کند. استروژن ویژگی های زنان از قبیل رشد سینه ها را کنترل می نماید.
بیشتر افراد تصور می کنند که استروژن یک هورمون منحصراً زنانه می باشد ولی این هورمون در مردان نیز ترشح می شود که البته در حالت نرمال ، کمیت آن ناچیز است. اگر سطوح استروژن مردان بسیار زیاد بوده و متوازن با سطوح تستوسترون نباشد ، می تواند باعث بروز ژنیکوماستی شود.
ژنیکوماستی در نوزادان
بیش از نیمی از نوزادان پسر که با سینه های بزرگ متولد می شوند ، شاهد آن هستیم که این نوزادان با تاثیرات ناشی از هورمون استروژن مادر به دنیا می آیند. لذا به طور کلی موضوع سینه های بزرگ در این دسته از نوزادان ، در 2 تا 3 هفته اول بعد از تولد از بین می رود.
ژنیکوماستی در طول دوران بلوغ
ژنیکوماستی ایجاد شده توسط تغییرات هورمونی در طول دوران بلوغ ، نسبتاً رایج می باشد. در اکثر موارد ، مسئله سینه های بزرگ ، بدون نیاز به درمان و ظرف 6 ماه تا 2 سال از بین می رود.
ژنیکوماستی در بزرگسالان
شیوع ژنیکوماستی بین سنین 50 تا 69 سالگی دوباره به اوج خود می رسد. حداقل 1 مرد از هر 4 مرد در این گروه سنی ، تحت تاثیر این امر قرار دارد.
هیپوگونادیسم
موقعیتی است که با تولید نرمال تستوسترون مثل سندروم کلاین فلتر یا نارسایی غده هیپوفیز مداخله می نماید و می تواند با ژنیکوماستی ارتباط داشته باشد.
تومورها
برخی تومورها مثل تومورهای بیضه ، غدد فوق کلیوی یا غده هیپوفیز ؛ می توانند هورمون هایی را تولید کنند که تعادل هورمون زنانگی – مردانگی را تغییر داده و به ژنیکوماستی در مردان بیانجامند.
پرکاری غده تیروئید
در این موقعیت ، غده تیروئید مقدار زیادی هورمون تیروکسین تولید می کند که می تواند موجب بروز ژنیکوماستی شود.
نقص کلیه
در حدود نیمی از افرادی که تحت درمان دیالیز هستند ؛ در اثر تغییرات هورمونی ، ژنیکوماستی را تجربه می کنند.
سیروز و نقص کبد
تغییرات در سطوح هورمون های مرتبط با مشکلات کبدی و داروهای سیروزی با ژنیکوماستی ارتباط دارند.
سوء تغذیه و گرسنگی
وقتی بدن شما مواد غذایی کافی دریافت نکند ، سطوح تستوسترون افت می کند در حالی که سطوح استروژن ثابت باقی می ماند و باعث بهم خوردن توازن هورمونی می شود. ژنیکوماستی می تواند زمانی که تغذیه نرمال از سر گرفته می شود ، اتفاق بیافتد.
برخی محصولات گیاهی
روغن های گیاهی مثل درخت چای یا اوسطوخودوس استفاده شده در شامپو ها ، صابون ها یا لوسیون ها با ژنیکوماستی ارتباط دارد ؛ که این اتفاق ، احتمالا به دلیل فعالیت استروژن ضعیف آن ها می باشد.
مصرف برخی داروها
برخی داروها می توانند باعث بروز ژنیکوماستی شوند که عبارتند از :
آنتی آندروژن های استفاده شده برای درمان پروستات بزرگ شده ، سرطان پروستات و مواردی از این قبیل آندروژن ها و استروئیدهای آنابولیک که برای برخی شرایط خاص تجویز شده و گاهی اوقات به صورت غیر قانونی توسط ورزشکاران برای بزرگ کردن ماهیچه ها و ارتقاء عملکرد بدن مورد استفاده قرار می گیرند.
داروهای ایدز ؛ ژنیکوماستی می تواند در مردان دارای اچ آی وی مثبت و مردانی که رژیم درمانی به نام درمان ضد ویروسی بسیار فعال را دریافت می کنند ، توسعه یابد.
- داروهای ضد اضطراب مثل دیازپام
- داروهای ضد افسردگی تری سیکلیک
- آنتی بیوتیک ها
- داروهای زخم معده مثل داروی بدون نسخه سیمتیدین
- داروهای درمان سرطان
- داروهای قلبی مثل دیگوکسین و بلاکرهای کانال کلسیم
- داروهای تخلیه کننده معده مثل متوکلوپرآمید
مصرف برخی مواد خاص
برخی مواد خاص ؛ از جمله الکل و مواد مخدر ، آمفتامین های استفاده شده برای درمان ناهنجاری فزونکاری ، ماری جوآنا ، هروئین و متادون نیز از مواردی هستند که می توانند باعث بروز ژنیکوماستی شوند.
راه های پیشگیری از ژنیکوماستی چیست ؟
فاکتورهایی وجود دارند که می توانید با کنترل آن ها خطر ژنیکوماستی را کاهش دهید که از قرار ذیل می باشند :
- قطع مصرف دخانیات
- اجتناب از نوشیدن الکل
- بازبینی داروهای مصرفی
درمان ژنیکوماستی
لازم به ذکر است که ژنیکوماستی ، گاهی به صورت خود به خود از بین می رود ؛ اما در صورت تداوم داشتن آن ؛ مصرف دارو و جراحی ، این مشکل را حل خواهد کرد.
از این رو در صورتی که نگران رشد بافت سینه های تان هستید به پزشک مراجعه کنید. ایشان پس از ارزیابی شما ، در مورد گزینه های درمان با شما گفتگو خواهند کرد.
اگر پزشک تشخیص دهد که شما به درمان نیاز دارید ، موارد زیر را پیشنهاد خواهد کرد :
- جراحی برای برداشتن بافت اضافی سینه
- مصرف دارو برای تنظیم عدم توازن هورمون
جراحی ژنیکوماستی چیست ؟
در بیشتر موارد ژنیکوماستی ، بدون درمان و با گذر زمان از بین می رود. با این وجود ، اگر این موقعیت در اثر برخی مشکلات پزشکی پایه از قبیل سوء تغذیه ، سیروز یا هیپوگونادیسم باشد ، به درمان نیاز دارد.
برخی مردان ، داروهایی را مصرف می کنند که باعث ژنیکوماستی می شود ؛ بنابراین برای جایگزین کردن یا توقف مصرف آن ها باید با پزشک مشورت کنید.
در طول جوانی ، تغییرات هورمونی باعث ژنیکوماستی می شود و اگر علت آشکار دیگری وجود نداشته باشد ، پزشک ارزیابی دوره ای هر 3 تا 6 هفته یکبار را توصیه می کند.
معمولا این موقعیت ، ظرف 2 سال و بدون نیاز به درمان ؛ فروکش می کند.
اگر این موقعیت به خودی خود بهبود نیابد یا باعث حساسیت ، درد یا خجالت زدگی شود ؛ جراحی ژنیکوماستی مورد نیاز خواهد بود.
جراحی ژنیکوماستی ، جراحی کوچک کردن پستان آقایان می باشد که پستان های بزرگ شده مردان را درمان می کند. این جراحی باعث صاف شدن و ارتقاء یافتن کانتور قفسه سینه مردان می شود. باید اشاره داشت که این جراحی ، تحت عنوان ماموپلاستی کاهشی نیز شناخته می شود.
تشخیص ژنیکوماستی
این موقعیت معمولا در هر دو پستان مرد اتفاق می افتد. با این وجود ، در برخی موارد ژنیکوماستی یک طرفه یا نامتقارن نیز رخ می دهد.
وقتی خود فرد پستان هایش را آزمایش می کند ( خودآزمایی پستان ) ؛ متوجه وجود یک بافت متحرک دیسک مانند ، ملموس و حساس می شود که البته مثل سرطان پستان ، سفت نیست.
به علاوه لازم به ذکر است که این بافت ،تنها در زیر ناحیه هاله و در مرکز پستان قرار گرفته است.
وقتی برای مشاوره جراحی ژنیکوماستی به پزشک مراجعه می کنید ؛ جراح شما ، درباره علائم ، دارو و تاریخچه خانوادگی تان با شما گفتگو می کند.
جراح ، آزمایش فیزیکی دقیق پستان ها را به همراه شکم و اندام تناسلی تان انجام می دهد.
اگر مشکل در اثر نوسانات و اختلالات هورمونی باشد ؛ جراح ، نخست این مشکل را به عنوان راه حل فروکش کردن ژنیکوماستی درمان می کند.
اگر توده پستان ؛ یک طرفه ، ثابت و سفت بوده و در حاشیه نوک سینه قرار گرفته ، ترشحاتی از آن تخلیه شده و پوست آن تغییر کرده یا گره های لنفاوی بزرگ در آن رشد کرده باشد ، گاهی این علامت سرطان پستان است.
در چنین مواردی شما باید بلافاصله با پزشک خود تماس گرفته و آزمایش کامل پستان از قبیل MRI و ماموگرافی را انجام دهید.
چه کسانی داوطلب ایده آل جراحی ژنیکوماستی هستند ؟
داوطلبین ایده آل برای ژنیکوماستی باید شرایط زیر را دارا باشند :
- دارای سلامت عمومی خوبی بوده و فاقد مشکلات یا بیماری های تهدید کننده که روند بهبودی را مختل می نمایند باشند.
- دارای وزن متوسط باشند.
- سیگاری نباشند و در صورتی که دخانیات یا الکل مصرف می کنند باید از چند وقت قبل از جراحی نسبت به قطع مصرف آن اقدام کنند.
- مشکل آن ها با مصرف دارو بهبود نیافته باشد.
- دارای انتظارات منطقی از جراحی باشند.
- رشد ثابت پستان های آن ها ثابت شده باشد.
اقدامات قبل از جراحی ژنیکوماستی
اگر جراحی ژنیکوماستی را در نظر دارید ، مهم است که قبل از عمل اقدامات لازم را انجام دهید تا اطمینان حاصل کنید که بهترین نتیجه را به دست آورید و از عوارض احتمالی جلوگیری کنید. در اینجا برخی از مهم ترین اقدامات قبل از جراحی ژنیکوماستی آورده شده است :
- مشاوره با جراح : اولین قدم مهم، مشورت با یک جراح پلاستیک یا جراح زیبایی دارای مجوز است که تجربه جراحی ژنیکوماستی را داشته باشد. در طول این مشاوره، جراح سابقه پزشکی شما را بررسی می کند، سینه های شما را معاینه می کند و با شما در مورد اهداف و انتظارات شما از جراحی صحبت می کند. جراح همچنین در مورد خطرات و عوارض احتمالی جراحی و همچنین روند بهبودی با شما صحبت خواهد کرد.
- انجام آزمایشات: به یاد داشته باشید قبل از اینکه برای عمل سینه به اتاق عمل بروید می بایست تمامی آزمایشات خواسته شده توسط دکتر را به درستی مورد انجام قرار دهید که با توجه به وضعیت جسمانی شما برای روند پیش رو تصمیمات مورد نظر را اتخاذ نماید. حتما در صورت ابتلا به حساسیت های دارویی و غذایی بهتر است که به جراح سینه اطلاع دهید که میزان عوارض جراحی ژنیکوماستی به حداقل برسد. همچنین جراح شما ممکن است قبل از جراحی دارو هایی را برای شما تجویز کند تا بدن شما را برای عمل ژنیکوماستی آماده سازد.
- ترک سیگار و تنظیم رژیم غذایی : سیگار کشیدن می تواند روند بهبودی را کند کرده و خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد. جراح شما به شما توصیه می کند که حداقل 6 هفته قبل از جراحی سیگار را ترک کنید. داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل قبل از جراحی مهم است. این به شما کمک می کند تا وزن خود را در یک سطح سالم نگه دارید و انرژی لازم برای بهبودی را داشته باشید.
خطرات جراحی ژنیکوماستی چیست ؟
جراحی ژنیکوماستی یک تصمیم شخصی می باشد و باید در خصوص مزایا ، خطرات و عوارض جانبی آن با جراح خود گفتگو کنید.
قبل از انجام جراحی باید تمام اطلاعات درباره روند ، خطرات ، عوارض جانبی و نتایج را کسب نمایید.
خطرات بالقوه رایج این جراحی شامل موارد زیر می باشد :
- خونریزی
- ناهماهنگی ها در شکل و کانتور پستان ها
- پستان های نامتقارن
- لخته های خون
- ترومبوز عروق عمیق
- تغییرات دائمی یا موقتی در حس نوک پستان یا پستان ها
- عفونت
- نکروز چربی ( مرگ بافت چربی )
- آسیب دیدگی ساختارهای دیگر مثل اعصاب، ماهیچه ها، عروق خونی و غیره
- بهبود ضعیف زخم
- درد مستمر
- اسکار
آیا ژنیکوماستی می بایست درمان شود ؟
برای دریافت پاسخ قطعی این سوال دلیل اصلی افزایش سایز سینه آقایان می بایست به وضوح مشخص باشد. زیرا در برخی موارد ممکن است که علت این تغییر سایز وجود یک بیماری باشد. در نتیجه جراحی ژنیکوماستی به خودی خود دارای اهمیت نخواهد بود مگر اینکه برای بهتر شدن وضعیت یک بیماری یا بهبود حالت درد در سینه ها به کار برده شود. در بسیاری از افراد مراجعه کننده برای این عمل ، علت اصلی درخواست این تغییر بهتر شدن وضعیت اندام آنان می باشد. بزرگی سینه در آقایان گاهی بسیار ناخوشایند بوده و موجب آزار و رنجش فرد خواهد بود.
ژنیکوماستی به کدام یک از افراد توصیه نمی شود ؟
این عمل زیبایی و درمانی از سمت جراح برای افرادی که مشکل بهبود و التیام زخم دارند یا آن دسته از اشخاصی که دچار اسکارهای کلوییدی هستند ممنوع می باشد. در این قبیل از افراد که مطرح شد انجام ژنیکوماستی ممکن است دچار بی حسی نوک سینه شوند و یا جای اسکار برای مدت بیشتری بر روی بدن باقی بماند که این پیامدها ناخوشایند می باشد. به یاد داشته باشید که انجام دادن و ندادن این قبیل جراحی ها تنها به نظر و صلاحدید جراح سینه می باشد.
عوارض ژنیکوماستی :
- حساسیت داشتن به ماده بیهوشی
- احتمال بروز هر نوع پیامد بیهوشی
- خونریزی
- لختگی خون
- بی حسی در نوک پستان
- عفونت
- آلرژی
گزینه های جراحی ژنیکوماستی چیست ؟
- لیپوساکشن : این نوع جراحی ژنیکوماستی چربی های پستان های شما را بر می دارد ولی غده پستان را درمان نمی کند.
- ماستکتومی : این جراحی بافت غده ای پستان را بر می دارد. یک جراح پلاستیک، این جراحی را با ایجاد یک برش کوچک در ناحیه پستان انجام می دهد، بنابراین زمان ریکاوری کوتاه تری برای آن مورد نیاز است.
مراحل جراحی ژنیکوماستی چیست ؟
این جراحی تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی انجام می شود. پزشک، مناسب ترین گزینه را متناسب با موقعیت شما توصیه می کند.
جراح از لیپوساکشن برای برداشتن بافت چربی اضافی از پستان های شما استفاده می کند. در این روند، پزشک، یک کانولا را از برش های ریز وارد می کند.
سپس، کانولا را به عقب و جلو به یک روش کنترل شده، برای شل کردن چربی اضافی حرکت می دهد. پس از آن، جراح پلاستیک این چربی را با استفاده از تکنیک مکش، بر می دارد.
وقتی برداشتن بافت غده ای یا پوست اضافی پستان مورد نیاز باشد، پزشک از تکنیک های برش و قطع استفاده می کند.
این همچنین برای کاهش هاله یا قرار دادن نوک پستان در موقعیت جدید جهت دستیابی به پستان دارای کانتور طبیعی تر، الزامی می باشد.
در برخی موارد برای مدیریت کردن ژنیکوماستی، هر دو روش قطع و ساکشن الزامی می باشد.
نتایج جراحی ژنیکوماستی
شما می توانید نتایج جراحی ژنیکوماستی را بلافاصله مشاهده کنید. با گذر زمان تورم بعد از جراحی فروکش کرده و برش ها محو می شوند.
ریکاوری کامل و رسیدن به شکل ظاهری که به دنبال آن بودید، بعد از 3 تا 6 ماه حاصل می شود. اسکارهای این جراحی دائمی هستند البته بیشتر برش ها در کانتورهای طبیعی پستان های شما ایجاد می شود تا قابل مشاهده بودن اسکار را به حداقل برساند.
بهبود نیم تنه بالایی بدن باعث تقویت اعتماد به نفس و رضایت شما از ظاهرتان خواهد شد.
ریکاوری بعد از جراحی ژنیکوماستی
در طول دوره ریکاوری، جراح برش های ایجاد شده را پانسمان می کند. همچنین بمنظور به حداقل رساندن تورم و پشتیبانی از کانتور پستان ها در طول دوره بهبود، باید گن مخصوص بر تن کنید.
جراح پلاستیک دستورالعمل های بعد از جراحی را بر اساس موقعیت شما تجویز می کند. شما باید کلیه این دستورالعمل ها را دنبال کنید.
در طول دوره ریکاوری در منزل ، گاهی احساس تنگی نفس، درد قفسه سینه یا ضربان قلب غیر عادی خواهید داشت. در صورت بروز چنین شرایطی بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.